„Słownika dobrych łodzianizmów. Interpretują polscy ilustratorzy” – projektu, który powstał w 2019 roku oraz „Słownika współczesnych łodzianizmów” z 2020 roku, które były efektem współpracy Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi i Łódź Design Festival. Celem kontynuacji projektu jest wzbogacanie słownika złożonego z ilustracji o kolejne hasła.

Tak jak poprzednio wystawa organizowana jest przez Łódź Design Festival 2021 i Miejską Galerię Sztuki w Łodzi. Po raz kolejny zostaną przedstawione efekty pracy znanych grafików. W Galerii Re:Medium przy ulicy Piotrkowskiej 113 będzie  zaprezentowanych 14 wielkoformatowych ilustracji odnoszących się do łodzianizmów, czyli słów z lokalnego języka, aktualnie funkcjonujących w mowie mieszkańców aglomeracji łódzkiej. Łodzianizmy to nie tylko nazwy przedmiotów czy potraw typowych dla regionu, to także określenia miejsc charakterystycznych dla Łodzi i jej okolic. Oryginalnym pomysłem tej edycji będzie więc odniesienie się do architektury oraz miejsc − symboli, funkcjonujących w powszechnej świadomości mieszkańców, tworzących tożsamość miasta, z którymi związane są wydarzenia i ludzie, bo to oni nadają im znaczenie i ożywiają je. Dlatego ekspozycja zostanie wzbogacona o serię czternastu portretów – rysunków wykonanych przez Magdę Danaj, przedstawiających znanych i cenionych Łodzian. Na portretach rozpoznamy m.in. takie postaci, jak: Władysław Strzemiński, Katarzyna Kobro, Karol Hiller, Julian Tuwim, Artur Rubinstein, Agnieszka Osiecka, Michał Gałkiewicz, Andrzej Jocz, Hilary Majewski, Daniel Libeskind, Roman Modzelewski, Władysław Reymont, Andrzej Wajda oraz Michał Urbaniak. Niektórzy urodzili się w Łodzi, inni związali z nią swoje życie, wpisując się w jej historię.

Pewnie nie wszyscy wiedzą, o jakich miejscach mowa, gdy słyszą: Osiedle Mirmiłła, Bociany, Stacja Kosmiczna, Grandka, Opera, Naczelnik, Plac Before Piotrkowska, Beczki Grohmana, Kamienna, Łódzki Luwr, Plastyk, Koncertówka, Pomnik Sera, Siódemki .

O ile nazwa Grandka nie stanowi chyba dla nikogo tajemnicy, to określenie, gdzie znajduje się Łódzki Luwr, nie jest już prostą sprawą. A skąd się wzięły nazwy „osiedle Mirmiłła” czy „Pomnik sera”? Kto zasiadł na ławeczce przy Piotrkowskiej 104, to chyba każdy wie, ale kogo miał na myśli Eugeniusz Dolat, autor wiersza dla dzieci, pisząc: „Na kuferku przysiadł w Łodzi, zapisuje coś od rana. Tu chce zostać, nie odchodzi, tu jest Ziemia Obiecana”1, nie dla wszystkich jest oczywiste.

Podobnie jak poprzednio zadaniem artystów – grafików było przełożenie wybranego hasła ze słownika łódzkiego na język łączący komunikat słowny z obrazowym. Autorami prac są znów znani i uznani, ceniący wolność wypowiedzi artystycznej współcześni polscy twórcy. Tym razem zaproszenie do projektu przyjęli: Paulina Adamowska, Edgar Bąk, Piotr Gruszczyński, Magda Danaj, Krzysztof „Kuki” Iwański, Paweł Jońca, Jakub Kamiński, Bartosz Kosowski, Paweł Mildner, Ola Niepsuj, Patrycja Podkościelny, Dawid Ryski, Jakub Stępień „Hakobo”, Aleksander Walijewski i Jakub Zasada. Ilustratorzy stworzyli znakomite warsztatowo i atrakcyjne wizualnie prace, wysmakowane, zindywidualizowane stylistycznie, wzbudzające u odbiorcy emocje, ciekawość, wzruszające go, a nawet prowokujące, zachęcające do odkrywania znaczeń i dokonywania własnych interpretacji.

Wystawie, tak jak przy poprzednich odsłonach, będzie towarzyszył ciekawy program edukacyjny dla dzieci i młodzieży, na który składają się warsztaty plastyczne oraz słuchowiska. Kontynuowany będzie także kreatywny zeszyt łodzianizmów z ilustracjami zawierającymi zadania wzbogacające wiedzę o naszym mieście, w którym wciąż jest tak wiele do odkrycia.

Adriana Michalska

1 Ludzki język łódzki. Wiersze i opowiadania dla dzieci, red. P. Dzwonkowska i A, Łagodzińska, Muzeum Miasta Łodzi, Łódź 2013.

Wydarzenie online

• Rozmowa online z Józefem Robakowskim – pomysłodawcą wystawy „Obrazy cyfrowe: Krzysztof Cichosz / Barbara Konopka / Robert Mainka / Tomasz Mażewski / Wiesław Michalak / Igor Omulecki / Józef Robakowski / Tomasz Wysocki / Witosław Ziemiszewski”
• Warsztaty online z ubiegłorocznej edycji „Słownika współczesnych łodzianizmów” i relacja z wystawy w Galerii Re:Medium pt. „Słownik kultury łódz/ludz-kiej” organizowana wspólnie z Festiwalem Designu.
• Spotkanie z Arturem Chrzanowskim, autorem prac prezentowanych Galerii Willa pt. „Przypadek Łodzi”.