Żeby świat był bardziej zrozumiały i łatwiejszy do oswojenia. Tekst, który mógłby stać się banalną opowieścią o szlachetnej naiwności bohatera z nieuprzywilejowanej warstwy, szybko odsłania zastawione na czytelnika pułapki.

Za tę sztukę Malina Prześluga została uhonorowana Gdyńską Nagrodą Dramaturgiczną 2020. Jak pisze Kapituła w uzasadnieniu werdyktu:

Malina Prześluga wykorzystała swoje doświadczenie autorki dla dzieci, po to jednak, by napisać sztukę niewygodną, zdecydowanie dla dorosłych. Baśniowa rama Stumilowego Lasu, która buduje zręby wyobraźni bohatera, zostaje tu zręcznie rozmontowana, by odsłonić w naszym podejściu do niepełnosprawności intelektualnej niebezpieczeństwo i fałsz infantylizacji. Autorka precyzyjnie i dość okrutnie wytrąca widza (i być może siebie samą) ze strefy komfortu i łatwej empatii, konstruując postać, która nie jest ani mądra, ani miła, ani ładna, ani dobra. Nie serwuje przy tym morałów ani prostych rozwiązań, nie pozwala swojego bohatera łatwo polubić i nie ulega presji poprawności politycznej. Sztuka rezonuje na kilku poziomach, można ją też czytać jako tekst polityczny, o klasowych resentymentach, o fantazjach grup wykluczonych, o fałszywym protekcjonalizmie grup uprzywilejowanych, o źródłach przemocy, wreszcie o bezradności […].

„Debil” może, a nawet powinien wzbudzać silne i różnorodne emocje czytelników i potencjalnych widzów, jednak warto mieć na uwadze, że to tekst, w którym główna postać funkcjonuje w strukturze dramatu jako pewna figura obnażająca mechanizmy wykluczenia, również te, zdawałoby się, przezroczyste. Ten wielopoziomowy tekst może być odczytywany jako bardzo wymowna alegoria.

Po niedzielnym spektaklu zapraszamy na dyskusję wokół tematu poruszonego w dramacie Maliny Prześlugi.